امامزادهای در فاصله ۲ کیلومتری گرگان واقع درروستای کریم آباد مکانی سر سبز و دیدنی در کنار امکانات تفریحی و ورزشی در قدیم معروف به نخیل nokhailبوده. نخیل نامی بودکه اهالی به آن داده بودند و روستا را نیز به همین نام میشناختند. در این امامزاده که قدمتی طولانی دارد سنگ قبرهایی مربوط به قرن ۵و ۶ هجری یافت شده است. امامزاده محسن از فرزندان امام موسی کاظم امام هفتم شیعیان است.
از ارتفاعات اطراف گرگان است و به دلیل موقعیت خاص و منظره خوبی که از شهر گرگان میدهد مورد توجه مردم و گردشگرانی که وارد شهر میشوند قرار میگیرد. هزار پیچ در ابتدای غرب گرگان واقع شده است و فرستنده اصلی تلویزیون شهر نیز بر روی آن واقع شده است. پوشش گیاهی آن نیز درخت و درختچههای سرو میباشد. نوع خاص ارتفاع باعث به وجود آمدن سایت پروازی بر روی قسمتهایی از آن شده است که علاقهمندان برای انجام پروازهای سبک با انواع چترو پاراگلایدر از آن بهره میبرند.
گل رامیان عمیق ترین چشمه آب سرد جهان میباشد. در کیلومتر ۵ جاده رامیان به شاهرود چشمه بزرگ و طبیعی به ابعاد ۹۰ در ۸۰ متر و عمق آن را تا ۸۰ متر نیز نوشتهاند که از آن به دالان بهشت تعبیر میکنند وجود دارد از این چشمه میتوان به یک استخر طبیعی بزرگ و یا یک دریاچه کوچک نام برد این چشمه از یک طرف به کوه و جنگل و از طرف دیگر به زمینهای کشاورزی مشرف میباشد.
گل رامیان در نزدیکی گونه درختی زربین قرار گرفته است. زربین رامیان عظیم ترین منبع زربین باقیمانده در جهان میباشد که خوشبختانه هنوز به دست بشر نابود نگشته است.
کوه قلعه موران، پایتخت ییلاقی اشکانیان و دژ عهد سلوکیان نیز از این محل قابل رویت میباشد. این کوه، قلعه موران، همان جایی است که در کناره خود، منطقه اترک چال، تنها ذخیره گاه درختان سرخدار جهان را در خود جای داده است.
جغرافیا و آب و هوا
در محدوده جغرافیایی ۵۴ درجه تا ۵۶ درجه طول شرقی و ۳۶٫۳۰ تا ۳۸٫۱۵ عرض شمالی و در بین استانهای مازندران، سمنان و خراسان شمالی قرار دارد. گلستان با کشور ترکمنستان نیز همجوار و دارای ۳۴۸ کیلومتر مرز خاکی و ۹۰ کیلومتر مرز آبی با این کشور است. این استان به دلیل جایگاه جغرافیایی ویژهٔ خود از آب و هوای گوناگونی برخوردار است. بخشی از رشته کوه البرز شرقی از غرب به سوی شرق استان کشیده شده که گرایش زیادی به سوی شمال شرقی دارد و رفتهرفته از بلندی کوههای آن کاسته میشود. شاهوار با بلندی ۳۳۲۰ متر از سطح دریا، که بلندترین قلهٔ استان است، در جنوب غربی استان جای دارد. در پایه این بلندیها، بهویژه در جنوب و شرق استان، کوهپایههایی از رسوبهای دانه ریز و دانه درشت دیده میشود که سفرههای آب زیرزمینی فراوانی را در خود دارند و به صورت چاه و قنات از آنها بهرهبرداری میشود. بخش زیادی از پهنهٔ استان گلستان به صورت جلگهاست.
در بخش جلگهای دو گونه آب و هوا دیده میشود. بیش از ۳/۲ این جلگه آب و هوای خشک و نیمه خشک دارد که هر چه به سوی شمال و مرز ترکمنستان نزدیک میشویم بر خشکی آن افزوده میشود. ۳/۱ دیگر، که مانند نواری سبز بین بخش کوهستانی در جنوب و بخش خشک و نیمهخشک در شمال جای گرفتهاست، آب و هوای معتدلی دارد و از نظر کشاورزی بسیار پر بازدهاست. بیشتر شهرها و روستاهای استان نیز در این ناحیهٔ سرسبز جای گرفتهاند. دو تودهٔ هوا در تعیین آب و هوای استان نقش مهمی دارند. تودهٔ شمالی از سیبری به استان وارد میشود و طی پاییز و زمستان با ریزش برف در بلندیهای جنوبی و باران در کوهپایهها و نوار معتدل میانی همراه میشود. تودهٔ دیگر، تودهٔ غربی از اقیانوس اطلس و دریای مدیترانه سرچشمه میگیرد و در زمستان به بارندگی و در تابستان به افزایش رطوبت و شرجی شدن هوای استان میانجامد. بنابراین، بیشترین بارندگی در ماههای زمستان و کمترین آن در ماههای تابستان دیده میشود. با این همه، نیمهٔ شمالی استان، بخش نیمهخشک و خشک، از کمترین بارندگی بهرهمند است و به دلیل تبخیر زیاد آب، زمینهای شور و کمبازده نیز بسیار دارد.
راههای ارتباطی
استان گلستان از طریق راه آهن سراسری (راه آهن شمال) از شهر گرگان تا بندر ترکمن و از آنجا به ساری و سوادکوه و گرمسار و تهران متصل شدهاست. همه ساله به دلیل موقعیت خوب استان در مسیر مسافرین عازم به مشهد از سمت استان مازندران پذیرای هزاران گردشگر ایرانی است.
استان گلستان بیش از پنج هزار کیلومتر راه اصلی و فرعی دارد. در سال ۱۳۸۹ خورشیدی ۳۰۰ هزار اصله نهال در حاشیه راههای گلستان غرس شد.[۹]
آبهای استان
میزان بارندگی در استان گلستان هر چند از دو استان شمالی مازندران و گیلان کمتر است، اما نسبت به استانهای دیگر بسیار بهتر است و میانگین بارش سالانهٔ آن ۳ برابر میانگین بارش سالانه کشور است. مجموع حجم آبهای سطحی و زیرزمینی استان بیش از ۲۴۰۰ میلیون متر مکعب است که ۵۲ درصد آن را آبهای سطحی و ۴۸ درصد آن را آبهای زیرزمینی تشکیل میدهند. آبها سطحی در بیش از ۴۰ شاخه رود جاری هستند که بیشتر آنها از جنوب به شمال و از شرق به غرب جریان دارند. رود اترک، گرگانرود و رود قرهسو، سه رود مهم استان گلستان هستند.
این رود از کوههای هزارمسجد خراسان سرچشمه میگیرد و نزدیک ۱۲۰ کیلومتر آن، مرز آبی ایران وترکمنستان را میسازد. این رود سرانجام در خلیج حسینقلی به دریای خزر میریزد.
این رود از دامنههای شمالی البرز شرقی و دامنههای غربی بلندیهای خراسان سرچشمه میگیرد و پس از گذشتن از شهرهای گنبد کاووس و آققلا، در غرب روستای خواجهنفس با تشکیل دلتای بزرگی به دریای خزر میریزد. رودهای کوچک زیادی، مانند زاو، دوغ، تیلآباد، رامیان و محمدآباد، به گرگانرود میپیوندند و آن را رود بزرگی میسازند. تا کنون سدهای وشمگیر و گلستان ۱ و ۲، که هر سه از گونهٔ سدهای خاکی هستند، روی این رود و شاخههای آن ساخته شدهاست که در بهبود کشاورزی استان سودمند بودهاند.
این رود از کوههای النگ در کوههای البرز شرقی سرچشمه میگیرد و رودهای نومل، زیارت، گرمابدشت، ناهارخوران و چند رود کوچک دیگر به آن میپیوندند و سرانجام به خلیج گرگان میریزد. استان گلستان به دلیل بارندگی مناسب از سفرههای آب زیرزمینی سرشاری بهرهمند است. این آبها را از راه چاه و قنات به سطح زمین میآورند یا خود به صورت چشمه به بیرون راه پیدا میکنند. نزدیک ۴ هزار چاه عمیق، ۱۰ هزار چاه نیمهعمیق، بیش از ۲۶۰ قنات و ۳۸۴ چشمه در استان وجود دارد که از آب آنها برای کشاورزی، پرروش ماهی و آب نوشیدنی شهرها و روستاهای استان بهرهبرداری میشود. از ۳ تالاب مهم استان، تالاب آلماگل، تالاب آجیگل و تالاب آلاگل نیز در زمان پرآبی برای کشاورزی و پروش ماهی بهرهبرداری میشود. کوثر، وشمگیر، گرگان، نومل، گرمابدشت، گلستان یک و دو از سدهای مهم استان هستند.
پارک جنگلی
پارک جنگلی تنگه چهل چای در جنوب شهرستان مینودشت شامل 3 منطقه به نامهای تفرجگاه جنگلی تنگه، تفرجگاه طبیعی طول آرام و استراحتگاه بین راهی آق چشمه می باشد که محدوده جغرافیائی منطقه از 00 25 55 الی 00 30 55 طول شرقی تا 10 10 37 الی 30 17 37 عرض شمالی با مساحتی حدود 59 هکتار و متوسط ارتفاع حدود 350 متر از سطح آبهای آزاد جهان گسترش دارد.از جمله آبادیهای مجاور پارک می توان روستاهای نالاج، زنگلاب، طول آرام و یکه سور را نام برد.پارک جنگلی چهل چای با گذر از شهر کوهپایه ای و قدیمی مینودشت در فاصله 10 الی 13 کیلومتری از محور آسفالته مینودشت – قلعه قافه و با شیب بسیار مناسب و دسترسی آسان و جای گرفته در دل جنگلهای زیبای شمال واقع گردیده است که با گذر رودخانه دائمی و پر آب و زیبای چهل چای از وسط پارک مناظر آن را بدیع تر و چشم نوازتر کرده است و صدای جریان آب آرامش دهنده روح و روان هر گردشگری است.
این مجموعه آبشار در ۲۵ کیلومتری شهر گالیکش، در میان درختان و کوههای غرب پارک ملی گلستان و در کنار روستای لوه جای دارد. بلندی برخی از آبشارهای این مجموعه تا ۱۵ متر هم میرسد و حوضچههای زیبا و خنک آن گردشگران بسیاری را در تابستان به خود فرامیخوانند.
این مجموعه آبشار در درهای نسبتاً عمیق و بسیار زیبا و در جنگل انبوه و دیدنی کبود وال واقع شده است. آبشار کبودوال در ۵ کیلومتری جنوب علی آباد کتول قرار دارد و همواره توجه گردشگران را به خود جلب کرده است. کبودوال تنها مجموعه آبشار تمام خزهای جهان است.
بنای آغازین این مسجد به روزگار سلجوقیان باز میگردد که تنها منارهای از آن بنای آغازین برجای ماندهاست. بازسازی و گسترش این بنا در دورهٔ تیموری و صفوی ادامه یافته و در سالها کنونی نیز مورد توجه بودهاست. کتیبههای آجری به خط کوفی، منارهای از دوران سلجوقی، در و منبر چوبی منبتکاری شده، از جاذبههای این مسجد باشکوهاست.
پارک جنگلی شبنم نوده خاندوز نقاط دیدنی استان گلستان واقع در شهر "نوده خاندوز" در شهرستان آزادشهر است. این پارک جنگلی به همت شهرداری نوده واهالی خوب آن در سالهای اخیر بازسازی و مهیای پذیرایی از بازدیدکنندگان شده است. چشم انداز و آب وهوای خوب آن زبانزد خاص و عام میباشد. این پارک بر فراز تپهای مشرف به شهر قرار دارد دیواره و پلههای سنگی این پارک مناظری زیبا را بوجودآوره است. سینمای پارک و مراسم نورافشانی شب نیمه شعبان باعث معروفیت و جاذبه بیشتر این مکان زیبا شده است.
وضعیت ناهمواری
استان گلستان از نظر ناهمواری به سه ناحیه زیر تقسیم میشود: * ناحیهٔ کوهستانی: این ناحیه از ارتفاع ۵۰۰ متری تا بیش از ۳۰۰۰ متر را در بر گرفته و پوشیده از گونههای جنگلی و مرتعی است.
- ناحیهٔ کوهپایهای: این ناحیه شامل تپههای کوچک بادرُفت، بدبومها است که پوشیده از اراضی جنگلی هستند.
- ناحیه جلگهای و اراضی پست: ارتفاع این ناحیه در حاشیه دریاچه کاسپین و خلیج گرگان پایینتر از سطح دریای آزاد و به تدریج به سمت شرق به ارتفاع افزوده میشود. این منطقه محل استقرار شهرها و اکثر روستاهای استان است. به لحاظ تراکم جمعیت، اراضی کشاورزی، صنایع، دامپروری از اهمیت بسزایی برخوردار است.
جنگل و منابع طبیعی
نزدیک ۱۸ درصد از سطح این استان را جنگلها پوشاندهاند، اما چرای بی رویهٔ دامها، گسترش زمینهای کشاورزی، برداشت بیرویه از جنگل، آتشسوزی و سیلابهایی که در این چند ساله در استان رخ داد، آسیب زیادی به جنگلها استان وارد کردهاست. بلوط، ممرز، راش، توسکا، لرگ و انجیلی از گونههای درختی جنگلها استان هستند که از بلندی ۳۰۰ متری تا ۲۵۰۰ متری رویش دارند. در بلندیهای بیش از ۲۵۰۰ متر نیز درختان سرو کوهی (اورس) به صورت پراکنده دیده میشوند. در بخشهایی بازسازی شدهٔ زمینهای جنگلی، گونههایی از کاج و درختان میوه دار، مانند گردو و زیتون، نیز کاشته شدهاست. نزدیک ۵۰ درصد از سطح استان را مرتعها پوشاندهاند که دامداران کوچنده، روستاییان گلهدار و دامداران کوهستانی از آنها بهرهبرداری میکنند. بیش از ۷۳ درصد مرتعهای استان از نوع فقیر، نزدیک ۱۵ درصد متوسط و کم تر از ۱۲ درصد از نوع خوب است. سالانه بیش از ۵/۲ میلیون واحد دامی در مرتعهای استان چرا میکنند. چرای بیرویه آسیبزیادی به مرتعهای استان زده و میزان مرتع فقیر را افزایش دادهاست. این در حالی است که مرتعها این استان گونههای گیاهی باارزشی را در خود دارند.